Door de toegenomen digitalisering verandert de wereld om ons heen. En dat heeft ook gevolgen voor de gemeente. Voor haar dienstverlening, de processen, de mensen en voor veel meer. Wij vroegen het ICT-Coöperatief GemCloud naar hun visie op digitalisering bij gemeenten. Zien zij beperkingen? En is een volledig digitale gemeente haalbaar en wenselijk? Met de beantwoording van de vragen probeert GemCloud inzicht te geven in het kader waarbinnen en de doelen waarop zij als publieke ondernemers hun inspanningen (ver)richten. GemCloud: “De antwoorden waren en zijn niet te geven zonder de vele inspirerende gesprekken met vertegenwoordigers van Nederlandse gemeenten.”
Wat betekent de toegenomen digitalisering voor gemeenten in het algemeen?
Het meest tastbaar is dat ‘digitalisering’ het mogelijk maakt het werk bij de gemeente efficiënter en meer dienstverlenend uit te voeren. Daarbij denken wij aan:
- e-dienstverlening,
- standaardhandelingen automatiseren,
- gegevens digitaal uitwisselen en op één plek opslaan (+hergebruik),
- standaardisatie,
- integraal klantbeeld,
- etc.
In de praktijk blijkt dat het per gemeente verschilt of bovenstaande doelen en activiteiten opgepakt worden met een dominant financiële drijfveer (kostenbesparing). Daar waar de financiën de belangrijkste ‘motivatie’ zijn, vallen de resultaten in de praktijk helaas heel erg tegen. De initiële kosten vallen veelal hoger uit en besparingen vallen tegen.
‘Digitalisering is gelukkig minder een ICT-feestje dan voorheen’
Gemeenten hebben vaak geen keus, zij moeten mee met de tijd. Wij zien in de praktijk dat het besef hierover ook bij de “business” aan het toenemen is. Als publieke ICT-ondernemers zien wij gelukkig dat de betrokkenheid van de ‘werkvloer’ en de business toeneemt en dat digitalisering minder dan voorheen een ICT-feestje is.
Deze beide samenhangende constateringen zijn precies de reden waarom wij het ter beschikking stellen van ons GemCloud-Samenwerkingsplatform combineren met een specifieke methode. Dit is een methode waarmee wij samen met (eind)gebruikers elke twee weken meer en werkende software opleveren die door dezelfde (eind)gebruikers getest en beoordeeld kunnen worden. De beoordeling is gebaseerd op ‘passendheid‘ binnen de vele factoren die het succes van digitalisering bepalen.
Beperkingen
Zijn er beperkingen die de digitale visie in de weg zitten?
Het ligt voor de hand te verwijzen naar de legacy-problematiek. In het vorige interview lees je daar meer over. GemCloud is in 2012 begonnen een compleet nieuw idee te ontwikkelen. Ons uitgangspunt is dat het volledige applicatielandschap van alle gemeenten dient te worden vervangen. De hele markt van gemeentelijke ICT dient opnieuw te worden geordend. Werkwijzen en paradigma’s m.b.t. de ontwikkeling van applicaties dienen te worden aangepast aan de vraag van de tijd. Die leveren namelijk enerzijds een bijdrage aan een momenteel volledig ontbrekende standaardisatie van processen en technologie. En het besef tot de noodzaak daartoe. Anderzijds vergroten zij het veranderingsvermogen van organisatie.
Dit betekent drie dingen:
- Vrijwel alle digitale ondersteuning dient opnieuw en met nieuwe paradigma’s te worden gerealiseerd;
- Organisatie, medewerkers (van hoog tot laag) van gemeenten en ketenpartners, maar ook inwoners dienen zich te beseffen dat verandering en aanpassing de norm is. Ook voor hen die daar hulp bij nodig hebben;
- Samenwerking en productiviteit zijn een conditio sine qua non.
Het belangrijkste probleem, c.q. de belangrijkste beperking, c.q. het grootste risico dat wij zien, is dat het bewustzijn ten aanzien van deze drie punten, alsmede de bereidheid dienaangaande de juiste keuzes snel te maken, ontbreekt.
‘Intern kan heel veel volledig digitaal’
Is een volledig digitale gemeente haalbaar? En is het wenselijk?
Een gemeenteambtenaar zal zeggen van niet, omdat ‘face-to-facecontact’ tijdens dienstverlening nodig blijft. Met name voor diverse doelgroepen/individuen. Maar intern kan heel veel volledig digitaal. Dit stelt wel eisen aan de medewerkers.
Het is gewenst alle arbeid overbodig te maken en de mens zich volledig te laten richten op zingeving. Uiteraard is dat wenselijk, de vraag is echter voor wie?
Meer weten?
Nieuwsgierig wat GemCloud jou nog meer te vertellen heeft over de digitale visie? Lees dit interview dan ook eens.