De digitale transformatie: hoe ver zijn we in Europa? Wat zijn de verwachtingen voor de toekomst? En wat betekent dit voor jou? Prof. dr. Jaap van den Herik zal tijdens het jaarlijkse Digital Event van GemeentenNL aanwezig zijn als dagvoorzitter. Hij neemt ons mee in de wereld van de digitale transformatie. Prof. dr. Jaap van den Herik is Director van het Leiden Centre of Data Science (LCDS), hoogleraar Informatica en Recht bij eLaw (faculteit der Rechtsgeleerdheid) en gast hoogleraar bij het Mathematisch Instituut (MI).
Digitale transformatie gaat snel
Wat goed is komt snel en in vele gedaanten. Het gebeurt alleen nog niet in Europa, maar wel in de VS en in China. Toch, de digitale transitie gaat binnenkort thuis in kleiner verband wel plaatsvinden en nog heel snel ook, zo is mijn verwachting. Over vijf jaar is alles volledig veranderd. De dienstverlening is binnen tien jaar gedigitaliseerd, geautomatiseerd en intelligent gemaakt.
Zo sterk heb ik het nog niet eerder gezegd, zelfs niet toen ik in 1991 de vraag: “Kunnen Computers Rechtspreken? ” met ja beantwoordde. Maar ik zie wat er gebeurt in Amerika, in China en in Europa.
Tja, ik geef toe dat het er in Nederland anders uitziet dan elders. Zo heeft de rechtspraak een comfortabele positie (220 miljoen euro te besteden) uit zijn handen zien glippen met de teloorgang van KEI (Kennis en Innovatie). De universiteiten zijn te laat wakker geworden en nog steeds niet doortastend. Ze vinden de ontwikkelingen te duur en ontmoeten te veel voorwaarden.
Intussen baant de kunstmatige intelligentie zich elders ter wereld een weg naar topprestaties in de wetenschap en in de serviceverlening. Dat geldt ook voor data science (o.a. ontwikkeling kwantumcomputer) en ethiek (mag alles wat kan?).
Rol van Nederland
Welke rol zou Nederland samen met Europa kunnen vervullen? Dat is allerminst duidelijk. Amerika loopt voorop met zijn multinationals (Google, Facebook, Amazon, Microsoft, etc.). Het gaat om de business, het is money driven. In China is elke opleiding, elk onderzoek en elke toepassing staatsgericht (State driven). Alibaba, Baidou, Tencent en Huawei zijn staatsbedrijven. Zij doen aan gezichtsherkenning, spraaktechnologie, sensortechnologie en nog veel meer. Bovendien produceert China op dit moment veruit de meeste wetenschappelijke publicaties en heeft het de meeste patenten op zijn naam staan.
Europa heeft in deze grote competitie de boot volledig gemist. Wel lopen wij voorop in regulering (GDPR in Europa en AVG in Nederland). Het is een keuze. Wij hebben gekozen voor een ‘science-oriented, responsible society’. Maar dat valt niet gemakkelijk te veranderen, ook niet met de 30 miljard euro die de EU onlangs beschikbaar heeft gesteld voor AI-onderzoek en AI-ontwikkelingen.
De fasen van technologie
Wat is ons probleem? Dat zijn wij zelf. In onze samenleving onderscheiden wij drie fasen als het over de acceptatie van technologie gaat:
- de technologische fase (is het mogelijk?)
- de juridische fase (onder welke voorwaarden?)
- maatschappelijke fase (is er maatschappelijk draagvlak?)
Drie keer neen betekent dat de digitale transformatie in ons land geen Game Changer gaat worden. Heel in het klein, maar daarom niet minder belangrijk staan we voor deze keuze. Mijn advies is in alle drie fasen gewoon beginnen en gewoon doen. Natuurlijk dien je voorzichtigheid in acht te nemen met het geven van autonomie aan intelligente programma’s; daarnaast dient ook de autonome adaptatie van programma’s bewaakt te worden. Hoe dan ook, ik ben ervan overtuigd dat CorporatieNL een verstandige eenheid is. Ik wens ze derhalve veel succes toe met hun symposium: Werken met digitalisering en vooral met de resultaten die er uit voortkomen.
Wat vind jij van de digitale transformatie? We gaan hierover graag met jou in gesprek tijdens het vierde Digital Event. In de tussentijd hoor ik graag wat je van deze ontwikkelingen vindt. Mail naar redactie@gemeentennl.nl