Geen enkele gemeente kan het alleen. Samenwerking is van essentieel belang bij innovatie. Denk aan samenwerking met andere gemeenten, organisaties en burgers. In het vorige artikel bespraken we de samenwerking met burgers al uitgebreid. Daarom besteden we deze week aandacht aan samenwerken met andere gemeenten en organisaties.
Innovatiedriehoek
“Samenwerking met externe partijen als kennisinstellingen, gemeenten en de private sector is onvermijdelijk bij innovatie. Gemeenten krijgen minder budget en meer verantwoordelijkheden,” aldus Albert Engels, Projectmanager Stadsontwikkeling in Rotterdam. “Dat is al een innovatie op zich. We bekijken innovatie nu vanuit deze driehoek.” We zien dit bij meer gemeenten: innovatie wordt vanwege de toenemende complexiteit steeds meer met externe partijen georganiseerd.
Gemeenten werken graag samen met andere gemeenten, zo blijkt uit onze steekproef. De gemeente Amsterdam werkt bijvoorbeeld intensief samen met Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. Het gaat echter niet vanzelf. “In het algemeen is het voor gemeenten lastig om samen te werken, omdat veel gemeenten vooral op hun eigen stad gericht zijn,” aldus Ger Baron, Chief Technology Officer bij de gemeente Amsterdam.
“Ik stel voor ook agenda’s te gaan delen”
Een succesvol initiatief dat voortgekomen is uit gemeentesamenwerkingen is het delen van resultaten van innovaties onder gemeenten. “Ik stel voor ook agenda’s te gaan delen. Neem bijvoorbeeld Smart City, iedere stad is er momenteel mee bezig. Het zou heel efficiënt zijn om aan elkaar de bevindingen te delen om dubbel werk te voorkomen,” aldus René Pauw, beleidsmedewerker Smart City Hilversum.
De complexiteit in de samenwerking tussen gemeenten en andere organisaties zit hem in de verantwoording van de keuze. Het dient een transparant proces te zijn. Je zit dan immers als gemeente niet meer alleen aan het stuur. Joost de Koning, Senior Adviseur Economische Zaken bij Gemeente Hilversum: “Het is complex, je moet ervoor zorgen dat je kunt uitleggen waarom je met bepaalde kennisinstellingen of bedrijven in zee gaat.”
Zo kan het ook: coöperatief samenwerkingsverband
De gemeente Wijchen blijkt een mooi voorbeeld van hoe het anders kan. Om de complexiteit van samenwerking tegen te gaan is op initiatief van de gemeente door meerdere partijen een nieuwe organisatie opgericht die eigen beslissingen kan nemen. Deze organisatie is het coöperatief samenwerkingsverband ‘Rondom Wijchen’. Dit is een verband van lokale en regionale organisaties, verenigingen en burgerinitiatieven, werkzaam of actief op het terrein van welzijn en zorg. Bij deze zorgstichting zitten zorginstellingen en gemeente gezamenlijk in het bestuur. Voorzitter Henk van den Broek zegt erover: “De wat-vraag ligt bij de gemeente, maar de hoe-vraag ligt bij de zorginstellingen. Op deze manier zijn ze gezamenlijk verantwoordelijk voor de transformatie.”
Om innovatieve stappen te kunnen zetten, is het een noodzaak voor gemeenten om samen op te trekken met kennisinstellingen en private partijen in de stad. De inrichting van de organisatie en de processen, de samenwerkingsbereidheid van organisaties en het vaststellen van ieders belang bij een gemeenschappelijke richting en de verantwoordelijkheden. Ze zijn allemaal van belang om voldoende ruimte te kunnen bieden aan de gezamenlijke innovatie. Als er voldoende aandacht is voor de verantwoording van de partner en het doel, geeft samenwerking een breder fundament om innovatie mogelijk te maken.
Over deze reeks
Om inzicht te geven in hoe verschillende gemeenten innoveren en om van elkaar te leren, is Station10* langsgegaan bij vijftien medewerkers op allerlei niveaus van gemeenten door heel Nederland. De volgende artikelen maken deel uit van de zevendelige reeks over innovatie in gemeenten.
- Introductie
- Inclusiviteit
- Balanceren om te innoveren
- Belang van samenwerken met externe partijen
- Verantwoord datagebruik
- Uitdagingen
- Belangrijkste thema’s
Station 10
De artikelen zijn geschreven door Xander Smit met hulp van Merel Jamin en Jordi Maijenburg (adviseurs van Station10). Xander is Senior Adviseur Station10 en leider van de Unit Publiek Domein. Bijna 20 jaar werkt hij mee aan de digitale revolutie. Ervaring vanuit bedrijven, maatschappelijke organisaties, startups en een eigen bureau. We danken de volgende medewerkers voor hun medewerking aan deze reeks:
Ger Baron
Chief Technology Officer
Gemeente Amsterdam
Henk van den Broek
Regiodirecteur en voorzitter
Respectievelijk zorgverlener Pluryn en Rondom Wijchen
Albert Engels
Procesmanager Bouw
Gemeente Rotterdam
Marijn Fraanje
Chief Information Officer
Gemeente Den Haag
Wilbert Hoondert
Strategisch Adviseur
Gemeente Delft
Joost de Koning
Senior Adviseur Economische Zaken
Gemeente Hilversum
Esther de Leeuw
Directeur Dienstverlening
Gemeente Amsterdam
John Nederstigt
Wethouder Duurzaamheid, Jeugd, Onderwijs, Volksgezondheid, Economie en Deregulering
Gemeente Haarlemmermeer
René Pauw
Beleidsmedewerker Smart City
Gemeente Hilversum
Daan Quaars
Wethouder Bouwen en Wonen, Evenementen en Sport
Gemeente Breda
Stijn Steenbakkers
Wethouder Economie, Brainport, Innovatie, Onderwijs, en Sport
Gemeente Eindhoven
Miranda Thijssen
Strategisch Adviseur Sociaal Domein
Gemeente Wijchen
Gerard Velders
Senior Medewerker Burgerzaken
Gemeente ‘s-Hertogenbosch
Theo Veltman
Rainmaker Innovation & Programmamanager Innovation
Gemeente Amsterdam