In het onderzoek AI bij Nederlandse Gemeenten zijn er 358 suggesties voor gewenste AI toepassingen genoemd. 82 antwoorden hiervan hebben wij niet gebruikt. Zij brengen echter wel iets anders aan het licht, namelijk dat ongeveer een kwart van de deelnemers weliswaar het belang van AI en de voordelen ervan inziet maar moeite heeft om dit te vertalen naar een concrete toepassing die zij binnen het werk kunnen gebruiken. Op zich is dat niet vreemd bij een nieuwe technologie en het beste antwoord daarop is om voorbeelden van mogelijkheden te laten zien of keuzes aan te bieden. Voor sommigen is het nu nog te vroeg om creatief na te denken over wat mogelijk of nodig is.
Categorieën
Toch zien gemeenten steeds meer kansen om AI in te zetten ter ondersteuning van hun werkzaamheden. Uit ons onderzoek blijkt dat de behoefte zich vooral richt op drie belangrijke domeinen:
- administratieve ondersteuning,
- datagedreven werken
- klantcontact via chatbots
AI kan volgens de gemeenten veel handmatige, repeterende taken zoals notuleren, rapporteren en het genereren van standaarddocumenten overnemen. Dit bespaart tijd en stelt medewerkers in staat zich te richten op complexere vraagstukken en maatwerk. Ook zien veel respondenten kansen in het samenvatten van grote beleidsstukken en het vertalen van ambtelijke taal naar begrijpelijke B1-teksten, wat bijdraagt aan transparantie richting inwoners.
Data-analyse
Daarnaast speelt data-analyse een belangrijke rol. Gemeenten willen AI inzetten om voorspellingen te doen op basis van data, bijvoorbeeld bij verkeersdrukte, sociaal domein of onderhoudsplanning. Ook slimme koppelingen tussen bestaande systemen en het analyseren van grote hoeveelheden data kunnen bijdragen aan snellere, beter onderbouwde besluitvorming.
Klantcontact
Op het gebied van klantcontact verwachten respondenten veel van chatbots die inwoners en medewerkers ondersteunen bij vragen over regelgeving, vergunningen en andere gemeentelijke diensten. Deze chatbots kunnen informatie sneller ontsluiten en zorgen voor een efficiëntere dienstverlening.
De antwoorden laten zien dat AI niet alleen wordt gezien als een middel om processen te optimaliseren, maar ook om gemeentelijke communicatie en dienstverlening toegankelijker te maken. Tegelijkertijd is er nog terughoudendheid bij sommige respondenten die wijzen op uitdagingen rondom betrouwbaarheid, privacy en de menselijke factor. Dit benadrukt nog maar eens dat de introductie van AI vraagt om een zorgvuldige, stapsgewijze aanpak met oog voor zowel kansen als risico’s.
