Eigen keuzes en financiële prikkels spelen een sleutelrol in de effectieve dienstverlening aan mensen in de bijstand. Dat blijkt uit de resultaten van het experiment Bijstand op Maat bij de gemeente Groningen. Individueel maatwerk en bijverdienen dragen bij aan het zelfvertrouwen en zelfredzaamheid en in sommige gevallen ook een verbeterde ervaren gezondheid van bijstandsgerechtigden. De onderzoeksresultaten zijn voor de gemeente aanleiding om bij het Rijk te pleiten voor meer experimenteerruimte in de Participatiewet en op grotere schaal onderzoek te doen naar de effecten van positieve aandacht en individueel maatwerk.
Wethouder Carine Bloemhoff: “De resultaten van Bijstand op Maat bevestigen het effect van positieve aandacht. De Participatiewet in zijn huidige vorm is gericht op verplichtingen en sancties. Wij willen dat de Participatiewet wordt aangepast met meer ruimte voor mensen om zelf keuzes te maken en extra bij te verdienen. Een methode gericht op meer ruimte, vertrouwen en individuele begeleiding van mensen in de bijstand. We constateren wel dat dit meer capaciteit vraagt.”
Aandacht
Op hoofdlijnen geldt dat meer mogen bijverdienen heeft geleid tot een verhoogde arbeidsparticipatie. Ook van het op maat gemaakte scholingsaanbod werd veel gebruik gemaakt. De signalen bij volledige eigen regie over de bijstandssituatie wijzen op verminderd baanzoekgedrag en verminderd welbevinden. Het werken met ervaringsdeskundige professionals bij Individueel Maatwerk heeft tot een grote tevredenheid onder deelnemers geleid.
Onderzoek
Samen met dr. Arjen Edzes van de Rijksuniversiteit Groningen is onderzocht wat het effect is van ontheffing van de arbeidsplicht, intensieve begeleiding of meer bijverdienen. Uniek aan het experiment in Groningen is dat één groep zelf één van de drie mogelijkheden mocht kiezen. Daarnaast was er een controlegroep. In het onderzoek werd niet alleen gekeken naar de effecten op uitstroom en werkaanvaarding, maar ook naar participatie in de bredere zin en het welzijn van deelnemers.
Het experiment past in de lijn van andere initiatieven van de gemeente Groningen. Hiermee worden bijstandsgerechtigden beter ondersteund richting werk, participatie en welzijn. Vertrouwen en een positieve benadering staan daarbij centraal.